Grunsberg Szur-Lipińskich #4

Grunsberg na mapie z przełomu XVIII i XIX w. [7].

Czas na omówienie ostatnich właścicieli Klawkowa – Szur Lipińskich. Rejent, pisarz grodzki, podzielił swój majątek między dzieci, a jeden z synów, organizator pospolitego ruszenia za czasów Napoleona, częściowo sprzedał swe dobra, a w Krojantach rozpoczął budowę klasycystycznego dworu.  

Grunsberg /Klawkowo – niewielka wieś w powiecie chojnickim.

Rodzina Schur-Lipińskich
Po Somnitzach, od 1778 r., dobra krojanckie miała w posiadaniu rodzina Schur-Lipińskich [1]. W tym okresie Krojanty, które wysunęły się na pierwszy plan, zaczęły stanowić centrum nowopowstającego zbioru majątków – tzw. klucza krojanckiego [2]. Przyjrzyjmy się Jakubowi Szur-Lipińskiemu. Piastował on u schyłku Rzeczypospolitej szlacheckiej poważny urząd pomorskiego pisarza grodzkiego (rejenta). Z obu jego małżeństw wyszło siedmioro dzieci: Onufry, Andrzej, Dionizy, Anna, Antonina, Teodora i Franciszek, na które się żalił w swoim testamencie z powodu procesowania się o posiadane dobra. W roku 1799 doszło między spadkobiercami (rodzeństwem) do ugody o następującej treści. Onufry otrzymał Krojanty, Grunsberg, połowę Kłodawy, Klapkenkrug (karczmę), Sandkrug, Ostrowite i Małą Kłodawę, jednak w 1821 r. sprzedał je głównemu bankowi (HauptBank) w Berlinie i osiadł w powiecie świeckim [3]. Nie wiadomo niestety, przez jaki okres Grunsberg był w posiadaniu HauptBank w Berlinie.

Klawkowo a właściciele klucza krojanckiego #3

Klawkowo i okolice na mapie opracowanej przez K. Mikulskiego. Koniec XVII w. [2].

W XVII w. Grunsberg był własnością szlachecką jako część powstających dóbr klucza krojanckiego. W kolejnym stuleciu wieś przeszła w posiadanie rodziny Wejher, a następnie von Somnitz. Jeden był sędzią, drugi szambelanem. W jakich okolicznościach Chojnice utraciło Klawkowo?

Piotr Lewald Powalski
O kolejnym właścicielu Klawkowa czytamy w XI tomie Fontes TNT. Pod datą 1653 r. wypisani są ofiarodawcy, którzy ze swoich dóbr będą odprowadzać datek na kościół farny w Chojnicach. Jednym z nich jest sędzia powiatu człuchowskiego Piotr Lewald Powalski, który ze swoich dziedzicznych wsi (Powałek, Krojant, Klawkowa i połowy Kłodawy) odda część dochodu na chojnicką świątynię, a od ogrodników z Klapkow będzie pobierał 2 grosze [1].

Zabawy pana barona #5

Grunsberg i Krojanty tuż po II wojnie światowej [16].

Ojciec opowiadał, że naszą wieś, Klawkowo, przegrał w pokera baron von Eckardstein z Krojant. Najwidoczniej karta mu nie szła, ale z kim przegrał? A te wszystkie budynki z czerwonej cegły z końca XIX w. to on kazał zbudować – skąd miał tyle pieniędzy? 

Ryszard Stanisław von Eckardstein
Spore trudności sprawia ustalenie, kiedy baron Ryszard Stanisław von Eckardstein wszedł w posiadanie klucza krojanckiego. Wilhelm Fuhrmann podaje, że jeszcze przed rokiem 1871 [1], natomiast Kazimierz Ostrowski datę około 1880 r. [2], jednak z pewnością w 1883 r., kiedy ufundował w Krojantach neogotycki kościół [3]. Eckardstein jest znany także z fundacji olejnego portretu cesarza Wilhelma II, jaki wisiał w wielkiej sali posiedzeń chojnickiego starostwa [4]. Za jego czasów powiększano i przebudowywano dwór w Krojantach, m.in. w 1884 r. [5].